Een interview met onze vertaler Pools: we stelden Zuzanna, één van onze vertalers Pools en native speaker, 8 vragen. Hieronder haar antwoorden en alles over vertalen.
1. Hoelang ben je al vertaler?
Nadat ik in 2014 mijn Bachelordiploma had behaald, ben ik gaan werken als professioneel vertaalster in de talencombinaties Pools – Italiaans – Nederlands en Engels. In 2018 ben ik officieel beëdigd als vertaalster voor Nederlands, Pools en Italiaans bij de Rechtbank te Rotterdam.
Maar ik vertaalde al van kleins af aan, sinds ik op mijn 6de vreemde talen begon te leren. Eerst vertaalde ik een vreemde taal naar mijn moedertaal, om deze te kunnen begrijpen en ervan te leren. Toen ik later meerdere talen beheerste, vertaalde ik vanwege mijn levenssituatie, studies en persoonlijke interesse, om steeds verbanden tussen de talen te analyseren en deze te vergelijken.
2. Wat is je achtergrond en waarom koos je ervoor vertaler te worden?
Het bestuderen van vreemde talen is mijn passie, omdat een nieuwe taal leren – naast de grammatica en nieuwe woorden – je ook een compleet nieuwe visie op het leven geeft!
Ik houd van reizen, nieuwe mensen ontmoeten en hun taal en cultuur leren kennen. Ik denk dat de beheersing van vreemde talen je een kans geeft om je overal thuis te voelen. Voor mij is het leren van een nieuwe taal vergelijkbaar met opnieuw geboren worden. Om van mijn passie mijn werk te maken, heb ik besloten om vertaalster te worden.
3. Welke technische ontwikkelingen heb je meegemaakt op het gebied van vertalen en wat voor invloed had dit op je werk?
De technologische ontwikkelingen die ik tijdens mijn studie en carrière heb meegemaakt, zijn elektronische vertaalhulpmiddelen zoals:
- Digitale woordenboeken
- Online woordenboeken
- CAT-tools
CAT-tools zijn bestemd voor vertalers van technische, medische en juridische teksten. Maar ze zijn ook voor vertalers die vaak teksten over hetzelfde onderwerp vertalen, van groot belang. Dit vooral vanwege de snelheid, efficiëntie en consistentie, omdat het vertaalgeheugen je permitteert om makkelijk de opgeslagen zinnen en zinsneden in het vertaalwerk te combineren. Elektronische woordenboeken zijn daarnaast handiger en overzichtelijker dan de traditionele woordenboeken, waardoor het vertaalwerk ook efficiënter verloopt.
4. Hoe verloopt je vertaalproces?
Mijn vertaalproces verloopt als volgt:
- Eerst neem ik kennis van de tekst om een beeld te krijgen van het geheel. Soms moet ik mijn kennis van een bepaald gebied verdiepen, omdat ik als vertaler altijd voor verrassingen kan komen te staan, bv. een mij onbekende term, zelfs als het domein mij goed bekend is.
- Dan begint het proces van decodering, besluitvorming en probleemoplossing.
- Vervolgens codeer ik de tekst in de doeltaal, aangepast aan de culturele realiteit van de ontvanger.
- Ik maak vervolgens een ‘schetsvertaling’, die nog verfijnd en gepolijst moet worden.
- Ten slotte breng ik de laatste “cosmetische wijzigingen” aan, en dan is de definitieve versie klaar.
Zoals u kunt zien, bestaat een vertaling uit meerdere fasen. Het is een tijdrovende en veeleisende taak, die een uitgebreide algemene en taalkennis vereist.
5. Wat vind je het moeilijkste onderdeel van vertalen?
Het moeilijkste vind ik om teksten te vertalen die op zich al slecht geschreven zijn. Denk hierbij aan slordigheden, spelfouten, typefouten, enz. Verder zijn handgeschreven teksten en opschriften in een ragfijn lettertype ook een behoorlijk vermoeiende klus.
Wat de inhoud betreft: hele lange en meerdere keren samengestelde, gecompliceerde zinsconstructies, soms van meer dan 10 regels, maken van een vertaling een stevige uitdaging.
6. Wat vind je leuk aan vertalen?
Mijn voortdurende ontwikkeling! Als vertaler ben je genoodzaakt om je steeds te blijven ontwikkelen, want alleen de kennis uit je studies is niet genoeg. Ik denk dat vertalen persoonlijke horizons verruimt en menselijke limieten vermindert, en je de kans geeft om kennis te maken met diverse domeinen. Kortom, vertalen stimuleert persoonlijke groei op allerlei terreinen. Daarom houd ik van deze toegewijde bezigheid, die mij veel plezier en een constante mogelijkheid tot ontplooiing geeft.
7. Wat kun jij voor een vertaling betekenen wat een machinevertaling niet kan?
Een vertaalcomputer of -programma is maar een ‘dom knechtje’ van de vertaler, omdat het programma niet meer dan rijtjes tekens en spaties kan onderscheiden. De volgorde van de tekens, noch van de rijtjes, betekent iets voor hem. Zo’n systeem kan zichzelf geen wijsheid bijbrengen over de woorden en verbanden om teksten uit de ene taal om te zetten in een andere. De enige die de tekst kan verwerken – met verschuivingen, invoegingen, verwisselingen, etc. – is de gebruiker/vertaler, en NIET een computerprogramma.
Ik citeer J. Schoorl: “De weg naar echte automatische vertalers is nog zo lang, dat van hieruit niet te zien is of hij eigenlijk niet doodloopt.”
8. Waarom is vertalen een kunst?
Elke vertaling, van alle soorten teksten, is een creatieve klus. De vertaler moet er immers voor zorgen dat zijn vertaling niet alleen klopt, maar ook boeiend is om te lezen en past bij de algemeen bekende cultuurstandaarden. Er zijn veel vertaalproblemen die een vertaler moet oplossen voordat hij een definitieve versie uitbrengt, en daarvoor zijn vakkundigheid, creativiteit en een grote passie voor taal vereist.
Zuzanna – Vertaler Pools voor Vertaal.nl
Related Post :
